Tips om pesten te voorkomen

jonge scouts en gidsen in een rijtje achter elkaar, klaar om te beginnen touwtrekken.

Hoe zorg jij dat pesten geen kans krijgt bij de scouts? Bedenk niet alleen wat je kan doen als het misloopt, maar investeer ook in een goeie sfeer en communicatie met je leden. Een handig instrument hiervoor is de preventiepiramide. Zo zorg je voor een rode draad door je activiteiten en creëer je ook genoeg variatie in wat je doet.

De preventiepyramide

De piramide bestaat uit vier niveaus. Niveau 0, de brede, maatschappelijke context, is de situatie waarin je je bevindt waar je zelf niet veel aan kan veranderen (of toch niet meteen). Maar het heeft natuurlijk wel veel invloed op wat je doet. Heb je 200 leden of maar 50? Kan een deel van je leden een kamp maar moeilijk betalen? Hebben jullie een groep met zowel scouts als gidsen? Heb je een akabetak? Op niveau 1, 2, 3 en 4 gebeurt de magie. Tijd voor actie! 10 tips om aan de slag te gaan.

Niveau 1: creëer een topsfeer

Tip 1: Zorg voor variatie in je activiteiten.
Speel niet enkel bosspelen, maar wissel eens af met een knutselmoment of een sjorconstructie. Zo zet je het talent van al je leden in de kijker. Wissel competitieve spelen en samenwerkingsspelen af. Met z'n allen tegen de leiding of een onzichtbare vijand verslaan verhoogt het samenhorigheidsgevoel. Vraag inspiratie aan je leden of laat hen zelf het spel kiezen. Zo voelen ze zich meer betrokken bij de activiteit en kom je meer over hen te weten.

Tip 2: Verdeel je teams willekeurig zodat iedereen telkens met andere leden in de groep zit.
Nog leuker wordt het als je de verdeeltechniekjes aanpast aan het thema van je activiteit.

Tip 3: Een verveeld kind wordt snel vervelend.
Vermijd te veel dode momenten. Maak een grabbelton met kleine spelletjes die je meteen kan inzetten als je een paar minuutjes over hebt. Inspiratie nodig? Check tien minispelletjes van Tumult.

Tip 4: Geef je leden complimenten. Dat verbetert de sfeer. Aanmoedigen of belonen is veel krachtiger dan straffen. Geef ook complimenten aan wie lief is, goed meewerkt, leuke creatieve ideeën heeft of rust brengt.

Tip 5: Vraag af en toe aan je leden hoe het echt met hen gaat. Zo creëer je een veilig klimaat waarin iedereen zichzelf kan zijn. En zo weten ze dat ze op jou kunnen terugvallen.

Niveau 2: voorkomen is beter dan genezen

Beter voorkomen dan genezen, het geldt ook voor pesten. Je voorkomt pesten door in te zetten op de groepssfeer, het vertrouwen in elkaar en juiste omgangsvormen.

Tip 6: Raak het thema pesten al eens aan in een groepsgesprek.

Doe dat niet als er al veel gepest wordt, het werkt pas echt als er nog geen grote spanningen zijn. Ontdek enkele praatmethodieken. Bespreek ruzies en problemen in groep. Zo ontwikkelen je leden inlevingsvermogen en leren ze om verantwoordelijkheid te dragen bij het vinden van oplossingen. Bovendien maak je op die manier duidelijk dat het oké is om over probleemsituaties zoals pesten te spreken. Als leden het moeilijk vinden om over hun gevoelens te praten, kan je de Blobtree of emotieboom gebruiken.

Tip 7: Maak samen de regels en afspraken voor tijdens het jaar. Regels leg je op, afspraken maak je samen. Zorg dat je niet te veel regels en afspraken hebt en dat ze duidelijk zijn. Giet alles samen in een soort charter dat iedereen ondertekent, ook de leiding. Zo wakker je een verantwoordelijkheidsgevoel aan.

Niveau 3: geef het een plek

Tip 8: Zorg dat je leden weten dat ze bij jou terecht kunnen met een probleem.

Herhaal het regelmatig. Als je denkt dat ze niet op je durven afstappen, kan je ook een postbus maken of een mailadres doorgeven.

Tip 9: Zorg voor een plek om af te koelen.

Vertel je leden dat ze naar de time-outplek kunnen als ze zich gefrustreerd voelen. Leg er stripverhalen, stressballen of kleurplaten waarmee ze rustig kunnen worden. Voor kinderen die zich moeilijk kunnen beheersen, voorzie je een boksbal of een telefoonboek om kapot te scheuren. Wie naar de time-outplek gaat, laat je met rust tot hij of zij is afgekoeld.

Niveau 4: als de boel toch ontploft

Tip 10: Heb je een pestsituatie die lang aansleept?

Gebruik de No Blame-methode. Met die aanpak beschuldig jede pester niet, maar zoek je samen met een klein groepje naar een oplossing. Je kan bij Tumult ook vorming volgen.

Iets specifieks doen tegen pesten? Doe dan zeker mee met Stip-it van Ketnet. Het is een manier waarop je leden laten zien dat ze het eens zijn met de vier afspraken over pesten. Ook op de website van Kies Kleur tegen Pesten vind je een berg aan informatie en vormingen.