Polypropyleen splijtvezel
Sjorren jullie ook met natuurvezeltouw? Dan zijn jullie niet de enige. Toch is er een ander soort touw dat veiliger, goedkoper én milieuvriendelijker is, namelijk polypropyleen-splijtvezel. (een kunststofvezeltouw).
Omdat we jullie graag willen overtuigen van het nut van polypropyleen weerleggen we twee vooroordelen en doen we het grote voordeel uit de doeken.
Vooroordeel 1: Natuurvezeltouw is milieuvriendelijker
Nee dus. Omdat natuurvezel niet zo lang meegaat, werd er heel wat roofbouw gepleegd om aan de niet aflatende vraag naar natuurvezel te voldoen. Bovendien is er door een schimmelziekte een tekort aan Agave, een plant die niet alleen gebruikt wordt om er sisal van te maken maar ook Tequila!!
Vooroordeel 2: Natuurvezeltouw is goedkoper
Ook niet waar. Bij aankoop is polypropyleen inderdaad duurder maar het gaat veel langer, minstens tien jaar, mee. Sisal is gemiddeld na anderhalf kamp versleten. De ploeg Technieken werkt al vanaf ongeveer 1985 met kunststoftouwwerk, en geloof het of niet, sommige eindjes van in die tijd gaan nog steeds mee (en dan bedoelen we niet in het scoutsmuseum in Leuven).
Polyprop 4 mm (breeksterkte 214 kg, scoutsshop) = 0.05 euro per meter
Sisal 4 mm (breeksterkte 173 kg) = 0.03 euro per meter
Natuurlijk bestaat er ook nog het beroemde “pakskeskoord” (meestal twee-strengs sisaltouw) dat inderdaad goedkoper is, maar het is gewoon niet sterk genoeg om te gebruiken als sjorkoord. Het is enkel goed om mee te knutselen of als “pak-koord”. Daarnaast bestaan er ook nog andere natuurvezeltouwen zoals hennep, manilla, katoen… Die zijn echter stuk voor stuk ofwel sterk maar duur, ofwel goedkoop maar zwak.
Ook in kunststofvezel is er heel wat op de markt: polypropyleen, polyester, nylon, HMP… De ploeg Technieken heeft resoluut gekozen voor polypropyleen-splijtvezel (zie kader)
Verwar splijtvezel nooit met monofilament
Splijtvezel wordt verkregen door het overlangs splijten van stroken polypropyleenfilm. Hierdoor wordt een structuur verkregen die, bij zorgvuldig onderzoek, gelijkt op een haarnet. De film is volledig opgesplitst in zeer kleine vezeltjes die onderling, middels kleine bruggen, met elkaar verbonden blijven. Hierdoor wordt een structuur verkregen die zowel sterk als soepel is. De sterkte wordt gehaald uit de onderlinge verbondenheid in de dwarsrichting (de bruggetjes) en de ononderbroken vezel in de langsrichting (de lengte van de vezel is de lengte van het touwwerk).
Bij monofilament blijft het voordeel van de lange vezel behouden, maar verdwijnt de soepelheid door de relatief dikke garens en het gemis aan “bruggetjes”.
Als je splijtvezel gebruikt, geeft het hetzelfde “gevoel” als natuurvezel, het voegt zich naar de knoop. Monofilament zal steeds de neiging hebben naar de oorspronkelijke (niet geknoopte) toestand terug te keren.
Daarom raden wij polypropyleen-splijtvezel aan als sjortouw voor de gemiddelde scouts- en gidsengroep. Het is, gezien de prijs-/kwaliteitsverhouding, de beste keuze. Binnen de kunststofvezels is het één van de goedkoopste soorten, qua gevoel ligt het het dichtste bij de natuurvezel en wat betreft veiligheid scoort het erg goed.
Vergelijking
Een (breeksterkte) voorbeeld
Breeksterkte 12 mm sisal = 936 kg
Breeksterkte 12 mm polyproyleen = 1990 kg
Wetende dat de theoretische veilige werkbelasting normaal 1/7 is, levert dat voor de sisal 134 kg en voor de polypropyleen 284 kg op, een niet onaanzienlijk verschil!
Voordeel
Polypropyleen is gemakkelijker te onderhouden en daardoor veiliger.
Vocht
De grootste vijand van natuurvezeltouwwerk (na de scouts en gidsen zelf) is vocht. Als dat niet vrij kan verdampen, treedt er na 24 uur een onomkeerbaar rottingsproces op. Veel materiaalmeesters proberen dit te voorkomen door nat natuurvezeltouwwerk op te hangen in losse bochten. Het enige resultaat daarvan is dat het vocht in de onderste bochten zakt en daar, op de grens van nat en droog, rotplekken doet ontstaan. Natuurvezel- touwwerk met rotplekken (al is het er maar één) is gevaarlijk! De statistieken leren dat een groot deel van de ernstige ongevallen binnen VVKSM hieraan te wijten is (zie: “De vergeten gids”).
Slijtage
Doordat de kunststofvezel langer en minder gemakkelijk uiteen te krijgen is, is kunststoftouw beter bestand tegen wrijving tegen harde voorwerpen. Het smelt echter wel gemakkelijker als natuurvezel. Let er dan ook op dat je bij de constructie van bv. kabelbanen zoveel mogelijk wrijving vermijdt.
Vuil
Zandkorrels die binnendringen in de kern van het touwwerk kunnen daar een vernietigend werk verrichten onder invloed van de krachten die op het touwwerk uitgeoefend worden. Eén enkel zandkorreltje kan je prachtige touw stukje bij beetje van binnenuit doen wegslijten. Natuurlijk zorg je er als verstandige scout of gids voor dat je touwwerk nooit op de grond ligt, dat je er niet op stapt en zo zandkorrels in de vezels werkt en dat er geen slijk op terecht komt. Maar als het toch gebeurt, kan je kunststofkoord nog altijd in de wasmachine stoppen (geen detergenten gebruiken!).
Zowel kunststof- als natuurvezel berg je het best op in een droge, stofvrije plaats als je het langdurig en veilig wil gebruiken. Als dat niet mogelijk is, niet alle scouts- en gidsenlokalen zijn droog en stofvrij, dan biedt kunststofvezel je de beste garantie tegen ongewenst snelle slijtage.
Besluit
De ploeg Technieken kiest voor polypropyleen splijtvezel sjortouw omwille van
- de veiligheid, het is sterker en minder onderhevig aan rotting en slijtage.
- de prijs, op langere termijn is het goedkoper.
- het milieu, uiteindelijk is kunststofvezel “vriendelijker”
Ben je geholpen met deze info?