Verbonds(be)raad reset scouting; gesterkt voor nieuwe tijden

Scouting is niet tijdloos maar van alle tijden. Het is aan elke generatie om dit spel opnieuw uit te vinden. Zo is het aan scouts en gidsen hier en nu om hun verhaal te verlevendigen, met en voor kinderen en jongeren van vandaag en morgen. We beginnen daaraan niet met een blanco blad, niet alsof ons rijk verleden niet bestond.  Scouts en Gidsen Vlaanderen reikt daarvoor uit naar leden en leiding op het terrein. Exact een jaar geleden verzamelden zo'n 500 eindverantwoordelijken uit alle scoutsgroepen in Vilvoorde op het Groepsleidingscongres Beresterk Scoutwerk. Dat werd een dag vol uitwisseling rond waarden waarmee we inzetten op onze doelstelling: 'het ontplooien van kinderen en jongeren, als individu, in groep en in de samenleving'. Centraal stond ons scoutsverhaal: hoe we aan scouting doen en wat we via onze methode meegeven. Ondertussen zaten we niet stil. Om de input vanuit dit congres te verwerken naar een nieuwe hedendaagse Kijk op Scouting, hielden we voorbije periode de resultaten van dit congres tegen het licht van een ruimer publiek. Dat gebeurde me een brede bevraging en een kompasdag waar ouders, leiding, leden en kritische denkers buiten onze jeugdbeweging werden betrokken.

Nieuwe bouwstenen

Het is zaterdag 10 mei 2025, wanneer ruim honderd DC’s, gouw- en verbondsleiding als verbondsraad verzamelen in Oostakker bij Gent. Deze raad met vertegenwoordigers namens onze zowat 90.000 leden en leiding, bepaalt het inhoudelijk beleid van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Hier werden twee hoekstenen gelegd om een nieuwe tijd tegemoet te scouten en te gidsen: basispijlers en thema’s. 

Basispijlers

‘Basispijlers’ zijn waarden die we uitdragen; richtinggevende principes die verweven in de werking onze missie waarmaken: ‘gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld’. Zo werden vijf basispijlers op scherp gesteld:

• Zelfontplooiing (bewust aan de slag gaan met je eigen groei, doorzetten want fouten zijn kansen, iedereen ruimte en kans geven om zelf zijn wie ze te worden, … )
• Ploegwerk (vertrouwen op anderen, samenwerken naar gezamenlijk doel, samen richting bepalen en verantwoordelijkheid nemen in een groep waar iedereen ertoe doet, …)
• Solidariteit (je belangeloos inzetten voor een wereld die beter wordt dan hoe we haar gevonden hebben, bewust het verschil maken met kleine en grote (goede) daden, sterke schouders onder elkaar, werken aan een warme rechtvaardige samenleving voor iedereen, …)
• Engagement (daadwerkelijk iets willen betekenen voor anderen of bijdragen aan de maatschappij, mee instaan voor de groep en een actieve rol opnemen in je omgeving, beloftes nakomen, …)
• Avontuurlijkheid (op zoek naar ervaringen buiten je comfortzone, durven springen, met vallen en opstaan je grenzen verleggen, uitdagingen aangaan en onbekende, spannende paden verkennen, …)

Dit is een verkorte weergave van elke pijler; volledige invulling volgt.

Thema's

‘Thema’s’ zijn invalshoeken, actueel of universeel, die binnen scouting essentieel zijn om met kinderen en jongeren de vinger aan de pols te houden; ze geven weer waar wij op verkenning niet aan voorbij willen gaan. Zo werden acht thema’s naar voor geschoven:

• Betrokken op de wereld rondom je (als scouts zijn we verweven in een gemeenschap die onze groep overstijgt, we reiken een hand naar de buurt en kijken over het muurtje de wijde wereld in, …)
• Diversiteit en inclusie (iedereen erbij, dat is waar we naar streven in scouting én in de samenleving, we staan stil bij de vele aspecten van ongelijkheid en maken samen het verschil, …)
• Een stem die gehoord mag worden (onze dromen, ideeën en meningen doen ertoe: we laten ze luid klinken, inspraak is geen voetnoot: elke stem is het waard gehoord te worden, ook als ze minder zichtbaar is, …)
• Goed omgaan met elkaar (samen stoken we warmste vuurtjes, maar ze branden niet vanzelf, we spelen, werken, lachen en leven in een zorgzame omgeving waar niemand uit de boot valt, …)
• Mentaal welbevinden en veerkracht (net als sjortouwen, liggen we al eens in de knoop met onszelf, we creëren een warme omgeving die zacht is wanneer het stormt vanbinnen, dichtbij jezelf, soms ploeterend, maar nooit alleen. Zo staan we telkens weer recht, …)
• Natuur, klimaat en milieu (natuur is onze troef, onze favoriete plek om in te spelen, als een sneeuwbal hebben al onze kleine acties een groot effect, …)
• Tijd krijgen om jong te zijn (vollenbak jong kunnen zijn, het begint bij zelf je vrije tijd inkleuren, we leren experimenteren, fouten maken en grenzeloos groeien, …)
• Zingeving (stilstaan bij onszelf, elkaar en de wereld: scouting geeft zin, we spelen een spel dat niet luchtledig is, zo ontdekken we hoe we betekenis kunnen geven aan wie we zijn enwat we doen, verwondering, verbinding of ontroering, …)

Dit is een verkorte weergave van ieder thema; volledige invulling volgt.

Het verhaal gaat verder

Deze verbondsraad herlegde fundamenten voor scouting. We bouwen daarmee voort op werk van voorgangers via een pedagogisch traject; een proces doorweekt van inspraak. Dat is een traditie van dit eeuwig jonge volkje. Van oudsher geeft scouting taal en tekens aan de koers die wij varen. Grondleggers van VVKSM zoals Vanhaegendoren of Coppieters gingen ons daar begin vorige eeuw in voor. Eind jaren zestig, zeventig en midden jaren tachtig kregen basispijlers vorm, die anno 1996 op een groepsleidingscongres 'Basispeiling', en later bij het herdopen van ‘Scouts en Gidsen Vlaanderen in 2006 voor het laatst met het congres ‘360° Scouting’  werden geëvalueerd. De oefening die vandaag werd afgeklopt, met Jo Deman als verbondscommissaris aan het hoofd van de huidige nationale leiding, biedt grondstof om verder nieuwe, hedendaagse inhoud en aanbod uit te werken naar volgend werkjaar toe. De jeugd is tegenwoordig in scoutend en gidsend Vlaanderen en daarvan kunnen deze en komende generaties alvast van dromen  …