Scout of gids ben je niet voor even, maar voor het leven
Wie zijn we? Wat doen we? Wat drijft ons? En wat maakt ons nu scout of gids? Grote kans dat je er na al die jaren al veel over weet. Maar wedden dat je ook enkele nieuwtjes te weten komt over je favoriete jeugdbeweging?
TEKST: Roosje Raeymaekers
FOTO: Toon Janssen
Hoe herken je een scout of gids?
“Is dat een strikvraag?”, horen we je al denken. Scouts en gidsen zijn – uiteraard – herkenbaar aan het uniform. We dragen het met trots en tonen zo dat we deel uitmaken van de beweging. Zo heeft zo goed als elke scoutsgroep heeft een groepsdas, eentje met een eigen kleurencombinatie. Die dragen we rond onze hals (en sommigen zelfs rond de mouw), maar het is wel een essentieel onderdeel van ons uniform. Daarmee onderscheiden we ons van andere scoutsgroepen op Herfstontmoeting of Dag van de Jeugdbeweging, tijdens een activiteit met je district of een weekend met de gouw. En je weet hoe dat gaat: wat speelse rivaliteit tussen naburige groepen stimuleert het samenhorigheidsgevoel en geeft een boost aan je tak. Succeservaringen, maar ook tegenslagen die je samen samen doormaakt, zijn waardevol voor je leden en medeleiding.
En dan is er nog dat ander, herkenbaar deel van het scoutsuniform is het beige hemd en een groene korte of lange broek of rok. Daarmee tonen leden en leiding hun verbondenheid met elkaar. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt mag elke groep eigen afspraken maken over welke uniformstukken verplicht zijn voor welke leeftijdstak én welke kleur(en) hun groepsdas heeft. Of welke kentekens op het hemd (moeten) hangen, of het hemd een kleurboek of net heel sober mag zijn, en of ze een eigen T-shirt of sweater aanbieden. Zolang we maar kunnen ravotten!
Allemaal anders, allemaal scouts!
Lid zijn van Scouts en Gidsen Vlaanderen, scout of gids zijn, het is een echte levensstijl. We dragen bepaalde normen en waarden mee, die heel algemeen kunnen zijn en voor alle groepen gelden. Maar groepen kunnen ook hun eigen accenten leggen binnen datzelfde kader. De ene groep staat in je dorp bekend om hun sterk uitgewerkte spelletjes en mooi ingeklede fantasiespelen, terwijl de andere gekend is voor de zotte techniekvergaderingen die echte avonturiers maken van hun leden.
En dan hebben we het nog niet gehad over onze zeescoutsgroepen. Zij leggen een extra speciaal accent in hun scoutswerking. Hoewel de basis exact hetzelfde is als die van de groepen “met beige hemden”, ziet hun uniform er net wat anders uit. Ze dragen een blauwe trui en broek en elke zeescout draagt een gele das. In de koudere maanden doen ze activiteiten zoals ook gewone scoutsgroepen die voorzien. Wanneer het weer wat beter wordt, gaan ze het water op met roei- en zeilboten.
Een belangrijke waarde van scouting is dat iedereen erbij kan. Scouts en Gidsen Vlaanderen telt heel wat akabegroepen, die zich voornamelijk richten op kinderen en jongeren met een beperking. Maar ook kinderen zonder beperking zijn hier welkom. Die mix maakt deze groepen net leuk en interessant. Steeds meer groepen richten ook een akabetak op en integreren die in hun al bestaande scoutswerking. Of ze kiezen ervoor om een inclusieve scoutsgroep te zijn, waar kinderen en jongeren met een beperking samenspelen met leeftijdsgenoten zonder beperking. Want vergis je niet, akabe is écht scouting. Wist je dat er in totaal zo’n 77 akabegroepen of groepen met een akabetak zijn in Vlaanderen en Brussel?
Scouts en Gidsen Vlaanderen ook in Brussel?!
Onze naam zet je misschien op het verkeerde spoor, maar Scouts en Gidsen Vlaanderen telt ook tien groepen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. En er is meer. Wij zijn namelijk niet de enige scoutsassociatie in België. Wat?! Er zijn er maar liefst vijf! Samen met FOS Open Scouting en de Franstalige associaties Les Scouts, Les Guides en Scouts et Guides Pluralistes vormen we de scoutsfederatie GSB (Guiding and Scouting Belgium). Geef toe, wist je dat al?
En er is nóg meer. Wereldwijd wordt er een opsplitsing gemaakt tussen scouts enerzijds en gidsen anderzijds: WOSM (World Organisation of the Scout Movement) en WAGGGS (World Association of Girl Guides and Girl Scouts). Vanzelfsprekend is Scouts en Gidsen Vlaanderen bij beide aangesloten. Dit wist je zeker niet, hè? Hè?!
Het meest bekende voorbeeld van verbroedering tussen scouts en gidsen wereldwijd is de Jamboree. Jambowatte? De Jamboree is een grote bijeenkomst van scouts van 14 tot 17 jaar uit de hele wereld en wordt elke vier jaar georganiseerd in een ander land. In 2023 trekken we naar Zuid-Korea.
Maar ook met je groep kan je in contact komen met scouts uit andere landen. Zo kan je een leuke uitwisseling doen op je buitenlands kamp als jin of helemaal alleen als je op Erasmus gaat!
Herken jij de vijf basispijlers?
Je hebt er misschien al vaak of zelfs helemaal nog nooit van gehoord: de basispijlers. Wel, de basispijlers zijn de vijf principes die centraal staan bij de aanpak van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Een cruciaal deel van onze identiteit als scout of gids dus.
Zelfwerkzaamheid
Kort gezegd: op de scouts leer je hoe je je plan moet trekken! Een zeehondje smeert zijn eerste boterhammen met choco op kamp en een jonggiver kookt voor de eerste keer op een zelfgemaakt vuur. Op de scouts gaan we samen met onze vrienden uitdagingen aan, maar wel in een veilige omgeving. In de wereld die scouting heet, kunnen we vallen en opstaan, op verkenning gaan en op onze eigen benen leren staan.
Engagement
Je inzetten voor de scouts kan op veel verschillende manieren. Jins steken hun handen uit de mouwen voor de afwas, terwijl de jonggivers het eten opscheppen aan het buffet op het eetfestijn. Givers voorzien elk een deel van de boodschappen om samen op kooktocht een heerlijke maaltijd te bereiden. Engagement draait om bewust kiezen, voor je tak, voor je groep of voor de maatschappij. Met andere woorden: we kunnen op elkaar rekenen.
Medebeheer
Medebeheer, een ingewikkeld woord voor een makkelijk begrip: inspraak. Dat wil zeggen dat leiding van elke tak – van kapoen tot jin – leden hun zegje laat doen. Laat kapoenen om de beurt hun favoriete spel kiezen. Of hang op kamp een doos of zakje in het midden van de tent, waarin leden briefjes kunnen steken met spelletjes, vieruurtjes of hun lievelingseten. Oudere takken kan je inspraak geven in de regels op kamp, of de derdejaars een spel in elkaar laten steken voor hun medeleden. Samen verantwoordelijkheid opnemen zorgt voor meer gedragenheid bij leden en leiding.
Dienst
Als scout dromen we van een betere wereld. Givers zetten zich bijvoorbeeld in voor een goed doel dat hen nauw aan het hart ligt. Een welp die anderen helpt met inpakken of een zeehondje die zijn vriendje troost na een val, zolang je elkaar helpt en je je actief inzet voor anderen, draagt iedereen zijn steentje bij.
Ploegwerk
Herfstontmoeting 2022 is ondertussen een mooie herinnering, maar hoe heerlijk is dat gevoel van verbondenheid? Al die goesting die we mee naar huis nemen zetten we om in knotsgekke activiteiten om een warm nest te bouwen voor onze leden. Eentje waarin er respect is voor elkaar en iedereen zijn grenzen kan aangeven. Geen enkele scoutsdroom is te zot, we zetten ons samen in om dromen waar te maken.