Welke verzorging mag je als leiding geven?

een gewonde vinger wordt verzorgd

Oei, een van je leden wordt ziek tijdens de activiteit of op kamp. Wat kan je als leiding doen? Mag je medicijnen geven?

Opgelet: sinds 2024 is de wetgeving die bepaalt wat leiding mag doen gewijzigd! De meest recente info vind je hieronder of in onze Speel op Veilig

Dit mag leiding doen ...

Via de wetgeving rond Activiteiten van het Dagelijks Leven (ADL) mag je als leiding een aantal handelingen uitvoeren die verwijzen naar hulp bij essentiële activiteiten van het dagelijks leven. Je hebt wel steeds toestemming van de ouders of wettelijk vertegenwoordiger nodig. Indien de persoon wettelijk meerderjarig is, dient deze persoon zelf toestemming te geven (niet van toepassing bij verlengd minderjarigheid). 

op vlak van hygiëne 

Als leiding mag je hygiënische zorgen uitvoeren bij personen die dit niet (meer) zelf kunnen. Het gaat bijvoorbeeld over het assisteren bij een toiletbezoek, wassen... 

Ook stomazorg mag je onder bepaalde voorwaarden uitvoeren (zoals het legen en reinigen van de stoma en het vervangen van het stomazakje). 

op vlak van voeding 

Als leiding mag je vocht- en voedsel toedienen bij personen zonder slikstoornis en via orale weg.  

Het gaat hier niet over voedingssondes. Deze vallen onder de regeling bekwame helper. 

op vlak van medicatie toedienen 

Je mag als leiding voorgeschreven medicatie toedienen op voorwaarde dat de ouders of wettelijk vertegenwoordiger dat zo hebben aangeduid op de individuele steekkaart. Ouders moeten een doktersattest voorzien als toelating voor het toedienen van medicatie. De medicatie geven ze dan ook zelf mee. Vraag aan de ouders of ze opschrijven wanneer hun kind het medicijn moet innemen en de hoeveelheid (liefst op het medicijn zelf). 

Je mag als leiding ook vrij verkrijgbare medicatie toedienen. We hanteren bij Scouts en Gidsen Vlaanderen het voorzorgsprincipe. Symptoombestrijding is niet hetzelfde als probleembestrijding. Daarom is medicatie toedienen enkel toegestaan:  

  • Wanneer je de expliciete toestemming van de ouders of wettelijk vertegenwoordiger hebt; 

  • Én het gaat over vrij verkrijgbare medicatie; 

  • Én enkel bij hoogdringendheid; 

  • Én bij onduidelijkheid of onzekerheid eerst een arts contacteren;

  • Én je de regels van de Activiteiten van het Dagelijks Leven volgt

    • Geen opioïden (morfine, fentanyl...) 

    • Enkel via orale, rectale of vaginale weg, door indruppeling of door aan te brengen op de huid.  

Andere handelingen 

Je mag als leiding ook bepaalde ‘parameters’ meten, zoals temperatuur, hartslag, bloeddruk, gewicht en lengte, meten van de bloedsuikerspiegel bij diabetici via de vingerprik.  

Je mag ook neus, oren en ogen spoelen en het verwijderen van losse vreemde voorwerpen uit het oog.  

Warmte- en koudetherapieën (bijvoorbeeld tegen pijn) en therapeutische baden mag je als leiding eveneens uitvoeren. 

Maar dit mag niet

Je mag alleen de handelingen uitvoeren die hierboven beschreven zijn en geen andere. Voor bepaalde handelingen kan je een uitzondering aanvragen, via de wetgeving van de bekwame helper. 

Ben je onzeker? Raadpleeg steeds de ouders of wettelijk vertegenwoordiger of ga naar de huisarts. 

Ben je geholpen met deze info?