Scoutdagend

Helaas, het Groepsleidingscongres van 2020 werd afgelast. Scoutdagend kreeg de digitale vervanging Digidagend. De methodiek als opwarmer voor het congres leverde wel veel op. Ontdek de resultaten.

Uitdagingen - in 't kort

Waar ligt groepsleiding van wakker? Wat zijn de grootste uitdagingen van (groeps)leiding? Dat zou de insteek worden van het congres.

Scouts en Gidsen Vlaanderen stuurde groepsleiding een enquête. Daaruit werden 24 thema's gehaald die groepsleiding interessant vindt om rond te werken. Op de groepsraad gingen jullie hierover in gesprek en maakten hiervan een top tien van grootste uitdagingen voor jullie groep.

Het resultaat van alle groepen samen? Deze nationale top tien:

Op districtsraden gingen jullie verder aan de slag met de uitdagingen. Wat verstaan jullie onder de uitdagingen en waar hebben jullie nood aan?

De resultaten hiervan kunnen jullie verder op de pagina vinden.

En nu?

Het congres ging niet door, maar dat betekent niet dat dit onderzoek verloren gaat. Vanuit het verbond wordt hieraan gewerkt, in kleine en korte projecten. Wordt vervolgd, dus.

Aan de slag!

Op naar tips en tricks rond de uitdagingen:

De resultaten

Gezocht: gemotiveerde leiding

Motivatie van leiding

Motivatie van leiding kwam als absolute nummer één uitdaging uit de bevraging. 84 % van de groepen plaatste dit in de hun top 10 van grootste uitdagingen. De helft van de groepen plaatste deze uitdaging zelfs in hun top 3.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Vergaderingen, kampen, activiteiten worden niet steeds op een originele en kwaliteitsvolle manier voorbereid.
Leiding komt voornamelijk voor de groepssfeer en -activiteiten, meer dan dat ze focust op de leden.
Te laat of niet komen opdagen, voornamelijk bij minder leuke taken die er wél bij horen

Deze problemen hebben invloed op het groepsgevoel – 'Het zijn steeds dezelfde die er staan' – wat het zwaar maakt voor groepsleiding: ze springen vaak zelf in en voelen zich degenen die alles moeten oplossen.

De redenen voor deze uitdaging zijn volgens jullie:

Onduidelijkheid over of een verschil in verwachtingen:
- Leiding weet op voorhand niet voldoende wat van hen verwacht wordt.
- 'De uitdaging is dat het niet hetzelfde betekent voor iedereen.'
Leiding is bezig met meerdere activiteiten, hobby's, studies...
Een te grote leidingsploeg kan ervoor zorgen dat leiding minder snel de verantwoordelijkheid op zich neemt

Leidingstekort

42 % van de groepen (140) plaatste Leidingstekort in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Aangezien niet alle groepen kampen met een leidingstekort, ligt het aantal groepen die deze uitdaging kozen niet bijzonder hoog, maar deze groepen die het als een uitdaging zien, plaatsten dit wel hoog in hun top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Belangrijke oorzaken zijn:

Geen opvolging, doorstroom van nieuwe leiding
Dalende blijfduur bij leiding en ook leden: hoe leiding/leden houden?
Cultuur van samen stoppen waardoor meteen een grote groep leiding wegvalt
Moeilijkheden om leiding te vinden
- Schooldruk en andere vrije tijdsbesteding
- Specifiek ook bij akabegroepen: leden worden vaak geen leiding; waar leiding vinden?

Dit heeft onder meer impact op:

De groei van de groep, waardoor een ledenstop soms noodzakelijk blijkt
Motivatie van leiding: Leiding kan niet altijd stoppen wanneer ze willen, worden wat gedwongen om te blijven, dit kan negatieve impact hebben op sfeer en motivatie
Takenlast: Taken kosten meer tijd, waardoor er nog meer druk op weinig vrijwilligers komt te liggen en
De kwaliteit van de activiteiten, werking lijdt eronder
Moeilijker om goede, gebalanceerde takploegen te vormen

Naar een sterkere leidingsploeg

Groeien in leidingskills

64 % van de groepen (216) plaatste Groeien in leidingsskills in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 2 van de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

In het kort: Zowel leidingskills als de motivatie van leiding om hierin bij te leren kunnen volgens jullie beter!

Wat verstaan jullie onder leidingskills?

Inhoudelijke leidingskills
- Activiteiten die op een creatieve en doordachte manier voorbereid worden, met focus op de leefwereld van de leden
- Leiding kan op een gepaste mabier reageren op het gedrag van de leden van hun tak
- vb. 'Omgaan met buitenbeentjes, pesten, heimwee bij leden'
Communicatieskills:
- Leiding kan op een gepaste manier reageren op het gedrag en de feedback van ouders
- Goede communicatie binnen een grote groep van jonge leiding
- Assertief zijn

Wat verstaan jullie onder groeien?

Algemeen: vorming volgen
Feedbackmomenten en evaluaties binnen de groep
Kennisoverdracht binnen de leidingsploeg en tussen ervaren en nieuwe leiding

Interne werking van de groep

56 % van de groepen (189) plaatste Interne werking van de groep in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Taakverdeling (en delegeren)
Communicatie (en miscommunicatie) binnen de leidingsploeg
Onderlinge relaties (ervaren versus nieuwe leiding, politieke meningsverschillen, hiërarchie…) binnen de leidingsploeg

Voorbereiden van eerstejaarsleiding

61 % van de groepen (205) plaatste Voorbereiding van eerstejaarsleiding in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 3 in de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Zorgen voor verantwoordelijkheidszin en voldoende motivatie om leiding te worden:

Op zoek gaan naar balans tussen genieten van jinjaar tegenover leren verantwoordelijkheid op te nemen als leiding
Hoe jins al motiveren om enkele jaren in leiding te blijven?
Betrekken van jins bij de leidingsploeg

Inhoudelijk voorbereiden van jins op het leiding zijn:

Vb. hoe zorg je ervoor dat je jins niet alleen weten hoe ze een spel in elkaar moeten steken, maar ook hoe ze omgaan met pestgedrag?
Hoe stages organiseren?
Thema’s die in de bevraging worden aangehaald die belangrijk zijn in de voorbereiding op leiding zijn: Groepsadministratie, technische kennis (over lokalen, materiaal, gasinstallatie…), pesten, moeilijk gedrag bij leden, activiteiten in elkaar steken, evenementen organiseren, begeleidershouding, kennismaken met verschillende leeftijden, wat ligt mij het meest?

Voldoende informatie-overdracht naar nieuwe leiding over de leidingwerking en regels die daarbij horen.

Jinleiding ondersteunen:

Hoe kan jinleiding jins goed voorbereiden?
Jinleiding moet het goede voorbeeld geven, is niet altijd het geval
Jinleiding moet bewust bezig zijn met jins voor te bereiden op leiding zijn, dat gebeurt niet vaak
Niet alle groepen hebben genoeg leden van hetzelfde geboortejaar om een jintak te kunnen organiseren, hoe bereid je leden dan voor op leiding zijn?

Kwaliteit van lokalen

51 % van de groepen (173) plaatste Kwaliteit van lokalen in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 4 van de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Veel scoutslokalen zijn van slechte kwaliteit: verouderd, niet brandveilig, geen verwarming of te klein.
Het is ook niet altijd even makkelijk deze te onderhouden. Ze worden vaak niet genoeg opgeruimd of gepoetst (met ongedierte, schimmel en afvaloverlast tot gevolg).
Vaak willen groepen grote renovatieprojecten of bouwprojecten opstarten, maar ze missen hiervoor de knowhow en budget.
Daarnaast hebben veel groepen het moeilijk met goede en betaalbare kamp- of weekendplaatsen te vinden.

Alcohol en drugs

53 % van de groepen (178) plaatste Alcohol en drugs in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 5 van de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Leiding vindt het moeilijk om:

Regels op te stellen waarin iedereen zich kan vinden
Hier gepaste sancties aan te verbinden
Gedragenheid rond deze regelgeving bereiken (waarin iedereen zich kan vinden)

Ze weten niet goed wat te doen met:

De algemene trend dat er steeds meer gedronken wordt
Givers die stiekem drank of drugs gebruiken en/of roken tijdens de activiteiten of op kamp
Leiding die drugs en/of drank gebruikt buiten de scoutsuren (wat al dan niet effect heeft op de activiteiten)
Leiding die (te veel) drank en/of drugs gebruikt tijdens de activiteiten en op kamp
De mening van ouders
Het idee van leiding dat scouts gelijkstaat aan zuipen

Ecologie

57 % van de groepen (193) plaatste Ecologie in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 7 van de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Inzetten op minder verspilling
Bewuster omgaan met afval en recycleren (minder plastic, herbruikbare bekers)
Proberen ecologischer te zijn op kamp

Imago

55 % van de groepen (185) plaatste Imago in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee op nummer 9 van de nationale top 10.

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Jullie hechten belang aan een goed imago tegenover de ouders van jullie leden en jullie omgeving in het algemeen. Problemen inzake imago ontstaan vaak door het gedrag van leiding en leden buiten scouts-activiteiten (vaak i.v.m alcohol), maar dat wordt wel snel aan de scouts gelinkt.

Groepen hebben het vooral lastig met:

Imagoherstel: Hoe geraken we van dit imago af?
Omgang met social media: Hoe gebruik je dit? Wat met toevoegen van leden? Mogen leden je volgen op je eigen pagina?
De algemene perceptie van scouting en de groep in de gemeenschap
Communicatie indien er zich een probleem voordoet: Hoe communiceren bij een voorval? Naar wie? Via wie? Hoe omgaan met negatieve publiciteit?
Uitstraling naar ouders toe: welk beeld hebben ze van scouting?

Psychisch welzijn

45 % van onze groepen (151) plaatste Psychisch welzijn in de top 10 van grootste uitdagingen voor hun groep. Deze uitdaging stond daarmee nog net in de nationale top 10!

Wat houdt deze uitdaging concreet in volgens jullie?

Psychisch welzijn is een zeer diverse problematiek. Het gaat zowel over de mentale gezondheid van leden als leiding. Verder gaat het zowel over problemen op de scouts (de groepssfeer, gevoel binnen de ledengroep en leidingsgroep) als externe problemen die zichtbaar zijn op de scouts.

Enkele voorbeelden die jullie aanhalen:

Zelfmoordpoging, zelfverminking, depressie, stressaanvallen
Moeilijke thuissituaties (gescheiden ouders, verwaarlozing, seksueel misbruik...)
Mentale beperking, gedragsproblematieken
Groepsdruk, pestgedrag, roddelen, agressie in de groep, uitsluiting
Seksueel grensoverschrijdend gedrag
Kinderen in armoede

Leiding zit vooral met volgende vragen in verband met psychisch welzijn:

Hoe het detecteren? Hoe opmerken dat iemand een psychische nood heeft of nood aan ondersteuning?
Hoe hierover communiceren? Zowel intern binnen de leidingsploeg als naar ouders etc.
Hoe begrenzen? Wanneer moet dit gemeld worden aan bevoegde instanties? Wanneer moet iemand doorverwezen worden of wanneer schakelt men professionele hulp in?
Hoe er collectief mee omgaan? Hoe reageren hierop? Welke hulp is mogelijk?
- Belangrijk hierbij is ook de opmerking inzake omgang met sociale media en de mogelijk negatieve impact hiervan op leden en leiding (Je weet niet wat er gebeurt)

Belangrijke opmerking i.v.m. een akabewerking: akabe wordt laatste tijd meer en meer ook een groep voor kinderen met een mentale beperking of psychische problemen. De leiding heeft hier niet altijd voldoende achtergrond voor (bv. zorgsector)